IntroductieDe Volkspartij voor Vrijheid en Democratie is in de loop van zijn bestaan uitgegroeid tot een brede volkspartij, waarin mensen van diverse afkomst en pluimage hun politieke thuis vinden. Wat hen bindt, zijn de liberale uitgangspunten en principes, zoals vastgelegd in de vijf liberale kernwaarden Vrijheid, Verantwoordelijkheid, Verdraagzaamheid, Sociale Rechtvaardigheid en Gelijkwaardigheid.Die vijf kernwaarden zijn uiteraard niet uit de lucht komen vallen. Ze wortelen in een lange geschiedenis van liberaal denken, die begon bij Locke en via denkers als Mill verder werd ontwikkeld en ook wortel schoot in onze partij. De VVD is daardoor een volwassen partij, met volwassen uitgangspunten.In de praktische politiek, en zeker in een land waar coalitievorming onvermijdelijk is, kan het niet anders of ook de VVD zal water bij de liberale wijn moeten doen. Het is de prijs die we zonder morren betalen als we onze verantwoordelijkheid nemen en meedoen aan het bestuur in gemeentes, provincies, waterschappen en regering. De VVD is er immers voor Nederland en de Nederlanders.Het is daarbij uiteraard wel zaak dat niet al te ver van de kernwaarden wordt afgeweken. Sociale Rechtvaardigheid bijvoorbeeld kan nooit leiden tot een politiek die geld van hardwerkende ondernemers wil overhevelen naar uitkeringstrekkers. Vrijheid is bij ons nooit totale vrijheid, maar vrijheid met oog voor de vrijheid van de ander. Ook aan verdraagzaamheid komt een einde, als degene die wij verdragen onverdraaglijk is tegenover ons. Verantwoordelijkheid betekent niet alleen dat wij onze plicht doen in het belang van het geheel, maar dat we dat ook van anderen verwachten. Daar hoort wel weer een beperking bij, want dat gaat natuurlijk alleen op voor waar mensen toe in staat zijn. We zorgen er voor dat iedereen zich binnen zijn of haar mogelijkheden optimaal kan ontplooien, maar verwachten daarbij niet het onmogelijke. Gelijkwaardigheid onderscheiden we nadrukkelijk van gelijkheid. In de liberale visie zijn mensen stuk voor stuk uniek, de overheid is er voornamelijk voor het creëren van een zo eerlijk mogelijk speelveld. Gelijkwaardigheid mag nooit ontaarden in plat nivelleren, maar we behandelen wel iedereen conform Artikel 1 Gw.De vijf kernwaarden zijn niet in beton gegoten of in marmer gehouwen. Ze zijn wel een leidraad in ons politieke handelen. En het is door die belangrijke positie die ze in het liberale discours innemen, dat wij, Klassiek Liberaal, binnen de VVD als Thematisch Netwerk het debat over onze kernwaarden en de vertaling naar een telkens wisselende praktijk willen aanjagen. Hoe wij dat willen doen leest u hieronder.Waarom een Thematisch Netwerk Klassiek Liberaal
Die vraag kunnen we ook omdraaien: hoe kan het dat er in een liberale partij, waarin het debat altijd maar weer doorgaat, nog steeds geen thematisch netwerk is dat zich opwerpt als de hoeder van de liberale principes? Dat zich altijd gefundeerd en gestoeld op inhoudelijke argumenten sterk maakt voor de liberale traditie? Dat een thuishaven biedt voor alle liberalen, binnen en buiten de VVD, die het belangrijk vinden dat die liberale traditie wordt voortgezet en zich kan ontwikkelen?Dat besef was in december 2019 voor een aantal actieve VVD-leden aanleiding om het gesprek aan te gaan over een manier om binnen de partij een plek te creëren waarin het over het liberalisme zelf gaat, en niet over liberale ouderen, agrariërs of mkb-ers. Dat dit een thematisch netwerk zou worden lag voor de hand, de partij heeft die immers in het leven geroepen juist voor het doel dat hen voor ogen stond. Al snel bleek, dat met name buiten de Randstad meer en meer leden van de VVD zich aangesproken voelden tot het initiatief. In een WhatsApp-groep vinden al maanden levendige discussies plaats, helaas konden door de coronapandemie plannen om elkaar in levenden lijve te ontmoeten niet doorgaan.Tot op heden kent Klassiek Liberaal een losse structuur. Daar is bewust voor gekozen, het past bij de liberaal van de eenentwintigste eeuw. En het leidt tot mooie initiatieven, zoals het leggen van bloemen bij het monument De Schreeuw in het Amsterdamse Oosterpark, ter nagedachtenis aan de vermoorde Franse leraar Samuel Paty. Bij Klassiek Liberaal aangesloten leden zijn ook terug te vinden in de media, waar ze het klassiek liberale geluid laten horen.Dat geluid wordt soms omschreven als rechts, maar daarmee wordt het tekort gedaan. Binnen Klassiek Liberaal merken we dat rechts van de VVD een steeds groter gat gaapt. De PVV vist daar met enige mate in, Forum implodeert, maar het is onvermijdelijk dat er vandaag of morgen een partij is die de kiezer daar beter bedient dan de VVD dat nu doet. Dat baart ons grote zorgen.
Het antwoord ligt ons inziens in het versterken en communiceren van de liberale kernwaarden, en niet in het klakkeloos overnemen van de rechts-populistische agenda, Wij menen daarmee te voorzien in een sterke behoefte binnen de achterban van de VVD, die met lede ogen toe moet zien hoe de deur naar twee partijen ter rechterzijde bij ons wijd open staat.
Dat willen we niet zomaar doen. Klassiek Liberaal is een platform dat de discussie over onze liberale kernwaarden en wat die in de praktijk voor consequenties kunnen hebben wil stimuleren, waarbij we ons nadrukkelijk ook willen richten op liberalen buiten de partij. Daarbij baseren we ons op de lange liberale traditie, en werken we mee aan de verdere ontwikkeling van het liberale gedachtengoed anno nu, ook in de overtuiging dat we hiermee stemmen kunnen winnen, waar kiezers behoefte hebben aan een duidelijk liberaal profiel.
Voor wat betreft de in de statuten gemelde voorwaarden voldoet Klassiek Liberaal hieraan. We hebben rond de 150 mensen die bij ons actief zijn; het thema is voor een liberale partij meer dan relevant, ook voor de VVD als geheel; het netwerk in oprichting telt vele bestuurders en volksvertegenwoordigers, maar ook ondernemers en publicisten, zodat de discussie ook een bredere maatschappelijke rol kan gaan spelen, die de VVD aantrekkelijk maakt voor vele liberalen; en vrijwel iedereen is actief binnen de partij.
Hierboven werd al opgemerkt dat het eigenlijk vreemd is dat de VVD geen thematisch netwerk heeft geconcentreerd rond onze liberale kernwaarden. Het afgelopen jaar heeft ons geleerd dat zo’n netwerk niet alleen levensvatbaar is, maar ook in een grote behoefte voorziet.
