De rijksbegroting voor 2026 laat zien hoe diep Den Haag in de portemonnee van burgers graait. Box 3 wordt opnieuw gebruikt als melkkoe. Het belastingtarief blijft formeel gelijk, maar door de fictieve rendementen fors te verhogen en het belastingvrije vermogen te verlagen stijgt de belastingdruk gigantisch. Het kabinet doet alsof er niets verandert, maar in werkelijkheid wordt de rekening bij spaarders, beleggers en kleine zelfstandigen neergelegd.
Wie geld opzijzet of een tweede woning verhuurt, ziet zichzelf aangeslagen op rendementen die in werkelijkheid nauwelijks bestaan. Terwijl de markt worstelt met lage rentes en tegenvallende opbrengsten, rekent de fiscus doodleuk alsof er gouden tijden zijn. De overheid heeft zichzelf het recht gegeven om via een spreadsheet de belastingopbrengst te manipuleren. Ambtenaren hoeven slechts een knop om te zetten en honderdduizenden Nederlanders betalen plotseling aanzienlijk meer belasting. Dit is geen belastingheffing meer, dit is willekeur.
Voor kleine zelfstandigen is dit extra pijnlijk. Velen hebben geen pensioenfonds achter zich, maar spaarden of investeerden in stenen om hun oude dag veilig te stellen. Een paar verhuurpanden of een winkelruimte moesten zekerheid geven. Nu wordt juist deze groep geraakt. De fiscus doet alsof zij enorme rendementen binnenhalen, terwijl de werkelijkheid veel magerder is. Hun pensioen wordt afgestraft in plaats van beschermd.
Deze aanpak is niet alleen onrechtvaardig, maar ook schadelijk voor de economie. Wie investeert in woningen of het mkb moet kunnen rekenen op een voorspelbaar en redelijk belastingklimaat. Als de overheid stelselmatig meer belasting heft dan er feitelijk verdiend wordt, droogt de investeringsbereidheid op. Dat is desastreus in een tijd waarin woningbouw stokt en ondernemers snakken naar kapitaal. Het kabinet zegt groei en innovatie te willen stimuleren, maar jaagt het benodigde kapitaal juist het land uit.
Daarbovenop komt een groot juridisch risico. Nederland is al eerder door de rechter teruggefloten over Box 3. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft duidelijk gemaakt dat belasting op fictie in strijd kan zijn met het eigendomsrecht. De kans dat dit opnieuw gebeurt is groot. Mocht de huidige aanpak worden vernietigd, dan wacht de schatkist een miljardenstrop door terugbetalingen en schadevergoedingen. In een begroting die nu al tegen de Europese grenzen aanloopt, zou zo’n nederlaag desastreus zijn.
De VVD kan en moet zich hier profileren. In haar verkiezingsprogramma beloofde de partij dat sparen en beleggen eerlijker zouden worden belast, dat de tegenbewijsregeling verbeterd zou worden en dat er zou worden overgestapt naar belastingheffing op werkelijk rendement. Dat was geen vrijblijvende tekst, maar een opdracht van leden en kiezers. Het is nu het moment om te laten zien dat de VVD luistert en levert.
Als de VVD dit dossier naar zich toetrekt, kan zij opnieuw duidelijk maken dat zij de partij is die spaarders, ondernemers en zelfstandigen beschermt. Het eerlijke verhaal is dat belasting alleen geheven mag worden over werkelijke inkomsten. Het eerlijke verhaal is dat middenklassers die hun pensioen zelf regelen steun verdienen in plaats van straf. Het eerlijke verhaal is dat Nederland investeerders nodig heeft die kapitaal in dit land houden in plaats van wegjagen.
De discussie over Box 3 sleept zich al jaren voort. De rechter grijpt in, de Belastingdienst worstelt met uitvoering en burgers verliezen het vertrouwen. Het huidige kabinet kiest voor de makkelijke weg: opbrengsten op papier verhogen en de belastingdruk via de achterdeur laten oplopen. Maar dat pad is onhoudbaar. De VVD kan deze impasse doorbreken door te kiezen voor een systeem dat wél rechtvaardig en houdbaar is.
Dit is het moment om koers te zetten richting een transparante belastingheffing op werkelijk rendement. Niet over papieren winsten, niet over fictieve cijfers, maar over wat er daadwerkelijk wordt verdiend. Daarmee kan de VVD laten zien dat zij haar eigen programma serieus neemt, haar leden serieus neemt en bovenal de burgers serieus neemt die al veel te lang klem zitten in een oneerlijk systeem.
De keuze is helder. Of de VVD blijft toekijken hoe Box 3 verandert in een kasboek van willekeur en fictie. Of de partij grijpt deze kans om zich opnieuw te profileren als de betrouwbare hoeder van ondernemerschap, redelijkheid en eerlijk belasten. Dit is geen moment voor nuance of uitstel. Dit is het moment om op te staan.
Geschreven door John T. Knieriem (lid Klassiek Liberaal)
