Afgelopen week pleitte Marike Stellinga, economiecolumnist van NRC, voor een hogere erfbelasting. Ze hoopt Nederland opnieuw in de ban te krijgen van de eeuwige nivellering. De erfbelasting moet omhoog, zo beweren economen en Stellinga, want er komt een ‘erfenisregen’ aan die de ongelijkheid vergroot. Een erfenisregen! Alsof het een nationale ramp is wanneer mensen iets nalaten aan hun kinderen. Maar laten we helder zijn: dit is niets anders dan een ordinaire jaloeziebelasting—een straf op succes, een aanval op vrijheid en een belediging voor hardwerkende mensen die iets willen nalaten aan hun dierbaren.
De erfbelasting—of zoals we het werkelijk moeten noemen: de sterfbelasting—is de meest immorele en slinkse heffing die de overheid kan opleggen. Het betreft geld waarover al keer op keer belasting is betaald: inkomstenbelasting, vennootschapsbelasting, vermogensbelasting, villa-taks en meer. Na een leven lang bijdragen mag de overheid bij je overlijden nóg een keer langskomen om je familie kaal te plukken? Dat is pure onteigening, niets minder, en het gaat direct in tegen de Rechten van de Mens.
Gelijkheid is een leugen, vrijheid is de waarheid
De kern van het pleidooi voor een hogere sterfbelasting is dat ‘ongelijkheid slecht is’. Maar waarom eigenlijk? Ongelijkheid is geen probleem—het is een feit van het leven. Mensen verschillen in talenten, ambities en keuzes. Sommigen werken hard, nemen risico’s en worden rijk. Anderen kiezen voor zekerheid of ontspanning. Prima. Maar waarom zou de overheid zich ermee bemoeien? De jaloeziebrigade vindt dat het ‘oneerlijk’ is dat sommige mensen een voorsprong krijgen. Maar het leven ís niet eerlijk. Het streven naar gelijke uitkomsten is een collectivistisch waanidee dat enkel leidt tot middelmatigheid.
Het calvinistische principe dat je alleen mag genieten van wat je met je eigen zweet hebt verdiend, is complete onzin. Waarom zou dat de maatstaf zijn? Rijkdom komt uit vele bronnen: slim ondernemerschap, strategische investeringen of ja, een slimme keuze van je ouders. Moeten we nu ook liefde en opvoeding egaliseren omdat niet elk kind evenveel aandacht krijgt? Het is een absurde redenering die een maatschappij oplevert waarin iedereen even arm is, in plaats van dat sommigen rijk zijn.
Moraalpolitie en de aanval op ambitie
Wat we hier zien, is een breed offensief tegen persoonlijke vrijheid. De sterfbelasting is niets minder dan een moraalpolitieke dwangmaatregel om ervoor te zorgen dat niemand ’te veel’ krijgt. Dit is niet alleen schadelijk voor degenen die iets willen nalaten, maar het vernietigt ook de prikkel om überhaupt rijkdom op te bouwen. Waarom zou je hard werken, investeren en ondernemen als de overheid alles toch weer komt ophalen zodra je er niet meer bent? Waarom zou je een huis kopen, een bedrijf opbouwen of sparen als het eindresultaat is dat de overheid zich met een graaigrage hand komt melden?
Sterker nog, de ware oplossing voor ongelijkheid is niet het afpakken van rijkdom, maar het stimuleren van welvaart en groei. Wil je dat meer mensen vermogen opbouwen? Zorg voor lagere belastingen, minder regels en een economie die ondernemers en investeerders aanmoedigt. Het is niet aan de overheid om te beslissen wie wat verdient en wie wat mag nalaten.
Geen kleurloze pap, maar een dynamische maatschappij
De nivelleringsevangelisten willen een maatschappij waarin iedereen hetzelfde eindigt: een saaie, grauwe, kleurloze brij waarin niemand meer wordt beloond voor ambitie en succes. Een wereld zonder rijkdom is een wereld zonder dromen, zonder vooruitgang en zonder innovatie. In plaats van jaloezie te belonen en succes te bestraffen, moeten we ongelijkheid omarmen als een drijvende kracht achter groei en dynamiek.
Het verhogen van de sterfbelasting is niets minder dan socialistische confiscatie onder het mom van ‘rechtvaardigheid’. Maar echte rechtvaardigheid betekent dat mensen vrij zijn om hun vermogen na te laten aan wie ze willen—zonder dat de overheid als een aasgier op hun graf zit te wachten. Dus laten we deze ordinaire jaloeziebelasting afschaffen in plaats van verhogen.
Want een vrije samenleving beloont ambitie, moedigt succes aan en laat mensen zelf beslissen wat ze met hun rijkdom doen. Een land zonder erfbelasting? Dat is pas vooruitgang.
Geschreven door John T. Knieriem (lid Klassiek Liberaal)
