De val van kabinet-Schoof mag geen aanleiding zijn voor stilstand. Juist nu moet essentieel beleid worden voortgezet. De VVD moet koers houden: klassiek-liberaal, daadkrachtig en verantwoordelijk. Samenwerking moet gebaseerd zijn op inhoud — niet op zwak bestuur of ideologisch activisme. Nu is het moment om door te pakken.
Het kabinet is gevallen nadat de PVV onder leiding van Geert Wilders de stekker eruit trok. Ondanks de grote verkiezingswinst heeft de partij bestuurlijk zwak geopereerd. Dit was hét moment om verantwoordelijkheid te nemen en mee te bouwen aan oplossingen. Weglopen, hoe begrijpelijk het ongeduld soms ook lijkt, helpt Nederland niet verder. De PVV had nu de kans om problemen daadwerkelijk op te lossen in plaats van ze enkel te agenderen. Of de oorzaken nu lagen in interne verdeeldheid, een gebrek aan bestuurservaring of vermeende tegenwerking: wie bestuurt, moet verantwoordelijkheid nemen en blijven leveren. Ook Geert Wilders als partijleider moet hierin nu reflectie tonen.
NSC heeft de bestuurlijke stabiliteit eveneens ondermijnd door een onvoorspelbare, afwachtende houding. Te veel vertraging in het asielmigratiebeleid is mede aan NSC te wijten. De partij twijfelde, polderde en weifelde — alsof ze terugverlangde naar het oude CDA — terwijl duidelijke afspraken al waren gemaakt. Voeg daarbij de weigering van NSC om op te treden tegen Rabin Baldewsingh na diens uitspraken bij Al Jazeera (‘Nederland voert oorlog tegen de islam’) en de afwijzing van een brief aan het Europees Hof over het uitzetten van criminele asielzoekers, en het gebrek aan politiek pragmatisme wordt pijnlijk duidelijk.
Hoofdlijnenakkoord uitvoeren
Daartegenover staan de VVD en BBB, die wél bestuurlijke verantwoordelijkheid hebben genomen. Ondanks onderlinge verschillen is constructief samengewerkt aan tastbare resultaten: het stikstofbeleid werd realistischer, de NAVO-norm voor defensie werd gehaald en de oneerlijke voorrangsregeling voor statushouders bij sociale huurwoningen werd afgeschaft. Stuk voor stuk doorbraken na jaren van stilstand.
Juist nu is het essentieel dat dit beleid wordt voortgezet — ook in demissionaire status. Geen ‘op de winkel passen’, wat Rutte IV ook niet deed in demissionaire status, zie bijvoorbeeld de invoering van de spreidingswet. Het hoofdlijnenakkoord uit mei 2024 ligt er nog steeds en moet worden uitgevoerd. De VVD moet zich juist nu krachtig opstellen en blijven leveren. Want in dat akkoord staan stevige afspraken over asielmigratie, veiligheid, economische veerkracht en de bestrijding van antisemitisme.
Met name asielmigratie is cruciaal — Rutte IV is erover gevallen, en in kabinet-Schoof bleef het te veel liggen. De overgebleven PVV-posten moeten nu worden ingevuld door ervaren bestuurders, die bereid zijn écht door te pakken — zoals bij het door de Kamers loodsen van wetgeving om de asielmigratie fors terug te dringen. Schouders eronder, eendrachtig doorpakken. Stabiliteit vraagt om daadkracht.
En met de blik naar de komende tijd? Voor ons is het VVD-verkiezingsprogramma van 2023, samen met het hoofdlijnenakkoord (een stevig VVD-oormerk), het uitgangspunt. Beide kunnen verder uitgewerkt worden in geest van wijlen Frits Bolkestein. Dat moet leidend blijven — niet de waan van de dag. Beleid dus voor mensen die willen ondernemen, die hebben gespaard, een eigen huis hebben. Realistisch klimaatbeleid, forse beperking van de asielinstroom, steun voor Israël, versterking van defensie, herstel van gezag en ondersteuning van het mkb. Een gezond rechts geluid ingezet in 2023, met dank aan partijleider Yeşilgöz. Goed dat zij opnieuw als lijsttrekker is voorgedragen door de VVD, zij kan nu verder bouwen.
Voor de toekomst geldt één principe: we moeten samenwerken op basis van inhoud, niet op basis van zwak bestuur of ideologische dwaalwegen. Bestuurlijke verantwoordelijkheid moet een randvoorwaarde zijn, geen bijzaak. Partijen die willen meedoen, moeten leveren op inhoud, zoals het indammen van de asielinstroom, dat als een zwaard van Damocles boven onze vrije samenleving hangt.
Doorpakken dus — nu en in toekomstige kabinetten. Wie dat erkent én bestuurlijk wil handelen, is wat ons betreft welkom. Dat geldt ook voor de economie: geef de ondernemer de ruimte, voer een realistisch klimaatbeleid met de staat van de natuur als uitgangspunt, en voorkom onbetaalbaar beleid. Herstel het gezag: geen de-escalatie meer, maar aanpakken. Israël moet we blijven steunen, antisemitisme hard bestrijden. Hiermee houdt de VVD de PVV ook de wind uit de zeilen.
Timmermans heeft gecapituleerd
Wie puur naar de inhoud kijkt, ziet dat GroenLinks-PvdA sinds 7 oktober 2023 geen potentiële samenwerkingspartner meer is. De partij is gekaapt door activisten als Tofik Dibi en de GroenLinkse jongerenorganisatie DWARS. De traditionele PvdA-achterban staat buitenspel, Frans Timmermans lijkt te hebben gecapituleerd voor het GroenLinks-cocon — ook inhoudelijk.
Hij weigert de asielinstroom te beperken en stelt dat de maatregelen ‘veel te ver gaan’. Timmermans verspreidt aantoonbare onwaarheden over Israël, omarmt de woke-agenda, wil lastenverzwaringen en verwerpt kernenergie. Met GroenLinks-PvdA loopt de staatsschuld op en vlucht nog vaker het bedrijfsleven het land uit. Nederland wordt met zo’n koers het Venezuela van de EU. Slechts 17 procent van de VVD-kiezers wil samenwerking met GroenLinks-PvdA. Een helder signaal.
Bovenal: dit kabinet, ook in demissionaire staat, moet nu leveren. De afspraken liggen er. Het verkiezingsprogramma van 2023 biedt een stevig fundament. Geen compromissen om de lieve vrede. Geen concessies aan radicalisme. Maar koersvast liberalisme, geworteld in realiteitszin. De VVD kan verder bouwen. Het is nu aan andere partijen om over hun schaduw heen te stappen en mee te doen.
Reinier Geerligs voorzitter (Klassiek Liberaal)
